دوره طراحی ویلا
تعریف ویلا:
امروزه به ساختمانی که از چهار طرف نما به بیرون داشته باشد ودر اطراف شهرها یا ییلاق‌ها ساخته شود را ویلا میگویند.
در برخی کشورها قوانین ساخت و ساز اجازه ویلا سازی در داخل شهر را به شهروندان می‌دهد. سبک معماری ویلا ايتاليايي است و معمولا در زمين های وسيع با بنایی جذاب و باغچه هاي سرسبز و چشم اندازهاي زيبا ساخته مي شوند.
تاریخچه ویلا:
شروع ساخت ویلا از جمهوری روم باستان است که در آن دوره زمانی خانه های افراد طبقه بالاتر جامعه به شکل ویلا در باغ‌های وسیع ساخته می‌شد که بعد از فروپاشی امپراتوری روم توسط کلسیا کاربری آنها به صومعه تغییر کرد و در قرون وسطی پس از تغییراتی دوباره به شکل ساختمان‌های اشرافی مورد استفاده قرار گرفتند.
تعریف ویلا در ایران:
خانه‌هایی که دارای چهار طرف نما ویا سقف شیب‌دار باشد ویلا میگویند که به خاطر اقلیم مرطوب در شمال ایران بیشتر خانه‌ها به صورت ویلایی ساخته می‌شدند وهرچه شهرها بیشتر گسترش پیدا کردند تعداد ویلاها در مراکز شهرها کمتر و در حومه و شهرک‌هابیشتر شدند.
ویژگی های معماری ویلا
ويلاهادارای مشخصه هاي متمايزی در معماري بنا اند که یکی از مهم ترین آنها ساخت ویلا در يك محوطه وسيع و باز میباشد. بعضی از ویلاها يك برجك مركزي كه از قسمت هاي دیگر بنا بلندتر است به عنوان نقطه کانونی بناي ويلا دارند. معمولا ویلاهارا در زمین هایی که اطراف آن پوشیده از درختان، منظره های زيبا، و آبنما است میسازند.یکی از بخش های ویلا سازی محوطه سازي و دكوراسيون خارجي ويلا است که میبایست داراي جذابيت و زیبایی بصري باشد. معمولا ویلاها در قسمت بام دارای شيرواني با پوششي سفالين هستند و در نماي آن از آجر و موزائيك براي زيبا سازي استفاده مي كنند.
آب و هوا
در ساخت ویلا آب و هوا و منطقه جغرافيايي نقش مهمي در انتخاب نوع مصالح براي ويلا و معماري دارد. از جمله موارد لازم براي ويلاهايي كه در مناطق باراني ساخته مي شوند،سقف شيرواني و عايق بندي بام بسيار قوي است. در مناطق بادخيز ویلا های ساخته شده حتما بايد داراي بادگيرهاي قوي باشند تا آسیب نبينند.
توضیحاتی درباره طراحی ویلا
ابتدا در طراحی ویلا باید همه ی شرایط مکان ویلامانند زاویه تابش آفتاب, جهت وزش باد, شرایط زمین, محدوده زمین, ویلا های همسایگان, و قوانین ساخت و ساز مورد بررسی قرار گیرند.بعد از بررسی دقیق تر زمین,طراحی ویلا را شروع میکنیم که همزمان می توان طراحی حیاط و محوطه ویلا را پیش گرفت.
در طراحی ویلای دوبلکس, دکوراسیون داخلی که نیازمند ذوق و سلیقه طراح است باید علاوه بر راحتی, از فضای مازاد طبقات بهره کافی را برد.
تناسب بین فضاهای خارجی و داخلی ویلا از جمله رنگ های به کار برده شده باید یک تصویر به هم پیوسته را نمایش دهند. برای زیبا نشان دادن نمای ویلا باید ترکیبی از جزئیات طراحی ویلا, مصالح و متریال ها, مدل های مختلف درب و پنجره و دیگر اجزای تشکیل دهنده باشد .
در طراحی محوطه ویلا ،فضای سبز واستخر نقش بسیار مهمی در زیبایی و راحتی ویلا دربردارد.
مفهوم فضا
دو معنی عینی و ذهنی از فضا وجود دارد.
فضای عینی یا واقعی(Esapac réal)، منظور محدوده جغرافیایی قابل مشاهده اي که به آن مکان نيز گفته می شود.
فضای ذهنی(Espace imaginaire)، منظور روح و فرهنگی که بر این فضای عینی قالب و قابل مشاهده است.
خانه قلعه فرهنگي است که به جز نگهداری اموال ما را از دسترس ديگران هچون لباس پوششي بر رفتارهاي ماست.
طراحی سبز
مقوله هایی همچون طراحی پایدار ، معماری سبز و بناهای دوستدار طبیعت جز دغده های درجه اول معماران و طراحان شده که خانه، یکی از نیاز های دائمی انسان ، از ضروریترین زمینه های این نوع معماری و طراحی ها ی هماهنگ با محیط زیست را شامل میشود. هدف از معماری سبز و پایدار ، کاهش و حتی به صفر رساندن لطمه ها به همان سبزی طبیعت است.
بعضی از مزیت های معماری سازگار با محیط زیست :
_ مقرون به صرفه بودن از مصرف انرژی به علت کاهش در مصرف برق، آب و منابع دیگر
_ کاهش آلودگی ها به دلیل کاهش اتلاف در مصرف مصالح مورد نیاز در ساخت و ساز و استفاده از مصالح بازیافتی
_ استفاده از منابع انرژی قابل بازیافت در ساختمان مانند نور خورشید و نیروی باد
_ بازیافت مواد و منابع مورد استفاده مانند استفاده از آب مصرف شده برای آبیاری گیاهان.
سیاست های متداول طراحی های سبز :
جهت گیری ساختمان :
باید در جهت گیری ساختمان به نسبت نور مورد نیاز ،دقت کرد.جهت شمال – جنوب جهت گیری مناسب برای ساختمان است. فیلتر کردن گرمای آفتاب برای ورود به ساختمان که با وارد شدن نور دمای ساختمان بالا می رود یکی از دلایل این جهت گیری است.
نورگیر سقفی :
استفاده از نورگیر سقفی برای اضافه کردن نور طبیعی به فضای داخل از روش های رایج شده است. استفاده از این نورگیر ها معمولا در کشور های نیمه استوایی به کار می روند.
سلول های خورشیدی :
استفاده از سلول های خورشیدی برای تولید نیروی برق و یا تبدیل نور خورشید به نیروی الکتریکی است.که در واقع با استفاده از سلول های خورشیدی می توان باعث کاهش اثرات گرم شدن زمین شد.
انتخاب مصالح :
انواع مختلفی از مصالح سازگار با محیط زیست وجود دارند. مانند مصالح و مواد اولیه ی خام بومی مانند آجر ساخته شده از خاک منطقه ، بام سفالی ، یا انواع دیگری از مصالح قابل بازیافت .
کوران هوا:
با اجرای اقدامات لازم میتوان کوران هوا را بدون استفاده از تجهیزات مدرن و هزینه های اضافی ایجاد کرد و فضاهای داخلی را خنک نمود.
اقتصاد در طراحی:
یکی از دغدغه های اصلی در امور ساخت و ساز هزینه های مربوط به ساخت است که به صورت قیمت در هر متر مربع تعریف میشود. مطابق باارزش های حاکم بر مستغلات همسایگی های اطراف باید به صورت واقع بینانه باتوجه به محاسبه ی زیر بنا، هزینه هارا برآورد کرد.
فرایند طراحی ویلا
بررسی سایت
اگر از فرصت های موجود در سایت بهره نگیریم نتیجه آن یک ویلایی میشود که با سایت آن همخوانی ندارد انگار این ویلا ،بی هدف روی زمین قرار گرفته است. بیشتر عوارض آن شامل مواردی مثل از دست دادن زاویه دید های مطلوب ،قرارگیری اشتباه نسبت به آفتاب ، اتاق های تاریک ، مقرون به صرفه نبودن ویلا از نظر مصرف انرژی و … می شود .
بعد از مرحله ی برنامه ریزی ، سایت باید ازنظر جهت طلوع و غروب خورشید ، بادهای غالب ، توپوگرافی ، عوارض زمین،درختان و گیاهان شاخص ، دسترسی ها ، حدودزمین ، ساختمان های همسایگی ، عقب نشینی ها ، قوانین محدود کننده ی حاکم بر ساخت و ساز در منطقه ، انتخاب نوع متریال مصرفی درفضاهای داخلی و خارجی و هر آنچه که طراحی را تحت تاثیر قرار می دهد ،تحلیل شود.
آشنایی با زمین
قدم نخست برای کشیدن نقشه ویلا، آشنایی کامل با زمین است. به این معنا که به صورت مکرر و متناوب زمین را بازدید ، در آن قدم زد همسایگی ها را شناخت و راجع به محله تحقیقات لازم کرد.
ترسیم نقشه ی زمین
در این مرحله یک نقشه ی تقریبی از زمین مورد نظر با موارد زیر را می توان ترسیم کرد :
حدود زمین
معابر
ساختمان های موجود
درخت ها ، گیاهان و بوته ها
منابع صدا ی موجود
…
طراحی محوطه
رابطه ی مستقیمی بین مکانی که برای زندگی انتخاب می کنیم و طرز فکرو سلیقه مان وجود دارد که عمدتا فرهنگی بوده وباعث مجسم کردن ویژگی های شخصی، زمان، تاریخ و ارتباط با مکان، طبیعت و منظر را میشود. ایوان ها ، رواق ها ، گل خانه ها و باغچه ها را به منظور انتقال از درون به بیرون استفاده می کنیم بنابراین کیفیت فضایی این المان ها روی کیفیت فضای داخلی تاثیر زیادی دارند.
محوطه سازی همانند یک قاب برای ویلا است ، برای شاخص کردن ویژگی های مثبت و پنهان کردن لبه های خام آن باعث افزایش ارزشویلا میشود . عناصر اصلی طراحی منظر عبارتند از : انواع گیاهان ، عوارض زمین ، آبیاری، المان های غیر ارگانیک و نورپردازی. درختان و بوته های بزرگ باعث ایجاد قاب ، صفحه بندی و سایه می شوند . چمن کاری در عین ایجاد فضاهای باز بصری سبب به وجود آمدن محوطه های بازی نیزمیشود .
طراحی داخلی ویلا:
فضاهای بزرگ با سقف های بلند و استفاده از نور طبیعی ، شاید مهم ترین پارامترها در طراحی ویلا باشد..
استفاده ازنور جنوب و بازشو، میتواند در هنگام عصر و غروب خورشید، فضای داخلی را به فضای خارجی متصل کرده و موجب افزایش سطح بهره وری از نور شود.
طراحی فضا های خارجی
در این مرحله درمورد فضاهای بیرون ویلا و جانمایی صحیح المان هایی ازجمله آلاچیق ، اتاق های بیرونی، میز غذاخوری ، باربیکیو، آبنما به همراه استخر، و تونل طبیعت تصمیم گیری میشود.
ترسیم دیاگرام های حبابی برای فضاهای خارجی
طراحی فضاهای خارجی بهتر است قبل از طراحی فضاهای داخلی انجام دهیم. چراکه باید کاربری فضاهای بیرونی ، چگونگی طی مسیر و رسیدن به خانه ، مکان یابی مناظر و دیدهای مناسب و زیبا، مسیر وزش باد های نامطلوب و نسیم مطلوب که نقش مهمی در تصمیم گیری دارند را بدانیم.
سازمان بندی و تعامل بین فضاها
درنظر گرفتن فضاهای ورودی یا فضاهای جداگانه ویا دید و منظرهای مختلف هنگام نگاه کردن به بیرون ویا محل هایی که نیاز به منظر خاصی دارند و یا بر عکس فضاهایی که نیاز به برجسته کردن آنها نیست را انتخاب میکنیم.که نور طبیعی و منابع صوتی و نسیم های محلی را هم باید در نظر بگیریم.
طراحی حجم
بهتر است همراه با طراحی پلان های ویلا، به انواع طراحی های خارجی آن هم نگاه بیاندازیم.
سبک بام ، مشخص کننده سبک ویلا است ،چراکه تاثیر به سزایی در ظاهر ویلا میگذارد. فرم های بام و علاوه بر کاربری مهم در پوشش و سرپناه بودن، جز کلیت طراحی ساختمان با استفاده از سبک های تعریف شده و متمایز و الگو های تزئینی و رنگها هستند.
تنوع سبک های بام ، باعث تنوع در شیب بام ها می شود. (شیب بام به صورت ضریبی از ارتفاع ، یا به بیانی دیگر نسبتی از ارتفاع عمودی سقف بر فاصله ی افقی داده شده ، تعریف می شود.هیچ سقف مسطحی ، به طور کامل صاف و مسطح نیست و برای هدایت زه کشی در سقف های مسطح معمولا شیب ملایمی در یک جهت به آن داده می شود. اغلب کم هزینه ترین بام طراحی شده برای ساخت، بامی است که ترکیبی از یک نوع بام باشد . )
برای ویلاهای کوچک، چنین ترکیبی ممکن است زیبا به نظر برسد اما اغلب ویلاهای بزرگ با این روش ترکیبی و بدون ایجاد کوچکترین تغییر و تنوع در بام بسیار حجیم به نظر می رسند.
معماری چهار وجهی
هنگام طراحی ویلا باید اثر ۳۶۰ درجه ای نما را در نظر گرفت . پنجره ها عناصر حیاتی یک ویلا هستند که قلمروهای خصوصی و قلمروهای عمومی را به هم مرتبط می کنند.برای اینکه پنجره با کلیت طرح هماهنگ باشد باید هدفی را دنبال کند. درها نیز عناصر حیاتی یک خانه اند که علاوه بر ارتباط بصری، ارتباط فیزیکی بین عرصه ی خصوصی و عمومی را امکان پذیر می سازند.
اهمیت همه ینماها به یک اندازه نیست و نمای روبرو جایگاه خاص خود را دارد. مهمترین وظیفه ی نماهای فرعی تر حمایت انتقال از وجهی به وجه دیگر است.
مجموعه رنگ هایویلا از رنگ های اصلی بدنه و المان های موجود در نما تشکیل شده است که باید یک الگوی به هم پیوسته را منعکس کند.از رنگ فرعی، ملایم تر یا تیره تر از رنگ بدنه ی اصلی ، رنگ مکمل رنگ بدنه ی اصلی و یا یک رنگ خنثی برای المان های معماری مانند در و پنجره و ستون و … استفاده می کنیم.
