شهرک اکباتان چرا و چگونه ایجاد شد؟
شهرک اکباتان Ekbatan Town یکی از بزرگ ترین شهرک های ایران است که در غرب تهران و ناحیه شش منطقه ۵ شهرداری تهران قرار گرفته است. این شهرک با وسعت حدود ۲۰۰ هکتار، ۱۵،۶۷۵ واحد آپارتمانی را در قلب خود جا داده و هنوز و پس از گذشت ۴۵ سال از ساخته شدن آن، رکورد بزرگترین شهرک مسکونی ایران را حفظ کرده است.
شهرک اکباتان از سمت شرق به کوی بیمه و شهرک آپادانا، از شمال به اتوبان تهران کرج، از غرب به نمایشگاه صنایع هواپیمایی و از جنوب به بزرگراه شهید لشگری محدود و عمر مفید آن حدود ۳۰۰ سال برآورد شده است.
سازنده شهرک مسکونی اکباتان، یک معمار ایرانی دانش آموخته دانشکده هنرهای زیبا به نام رحمان گلزار شبستری است که سال گذشته در مراسم ۱۳۳ سالگی اتاق بازرگانی تهران از او به‌عنوان «بنیانگذار ساختمان سازی نوین در ایران و سازنده شهرک اکباتان» تقدیر شد.
ایجاد شهرک اکباتان: بر اساس سرشماری سال ۱۳۵۵، تهران با حدود ۵ /۴ میلیون نفر جمعیت از بین ۳۷۳ شهر موجود در کشور بیش از ۲۴ درصد جمعیت شهری را در خود جای داده بود که این رقم معادل ۵ /۱۳ درصد جمعیت کل کشور بود.
از طرفی جمعیت پنج شهر بزرگ کشور یعنی تهران، تبریز، اصفهان، مشهد و شیراز، معادل کل روستاها و روستاییان بود که هیچ سهمی از درآمدهای نفتی به رغم چهار برابر شدن قیمت آن در سال ۱۳۵۲ نداشتند. ضرورت داشت در مصرف اعتبارات عمرانی و صنعتی به نوعی عمل شود که نابرابری موجود را اگر از بین نمی برد، حداقل بیشتر نکند. اما ارقام خلاف آن را نشان می دهد.
در فاصله سال های ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۷ تشکیل سرمایه ناخالص داخلی کاملاً به درآمد نفت وابسته بود به عبارت دیگر تاسیسات شهری مانند آب، برق و ساختمان کاملاً وابسته به یارانه دولت و درآمدهای نفتی بود. بنابراین چهره تهران در این دوره کاملاً عوض شد. میزان سرمایه گذاری مستقیم دولت در طرح های صنعتی که معادل ۱ /۵۳ درصد در برنامه سوم (۱۳۴۱ تا ۱۳۴۵) بود در برنامه چهارم (۱۳۴۶ تا ۱۳۵۱) به ۸ /۳۸ درصد و در برنامه پنجم (۱۳۵۲ تا ۱۳۵۷) به ۶۰ درصد رسید. از این سرمایه گذاری های هنگفت دولتی، تهران بیشترین استفاده را برده بود.
در سال ۱۳۵۵ تهران ۴۰ درصد صنایع بزرگ با ۶۵ درصد کل سرمایه گذاری و ۷۰ درصد ارزش تولیدات صنعتی را جذب کرد. در همین سال سهم تهران از کل کارکنان دولت که به یک میلیون و ۲۸۸ هزار نفر رسیده بود به ۳۹ درصد افزایش یافت. با وجود هشدار تهیه کنندگان طرح جامع تهران در مورد لزوم تجدید نظر در نحوه سرمایه گذاری دولت در طرح های صنعتی و عمران شهری در تهران که بیش از سه برابر سهمش از کل جمعیت شهری و پنج برابر سهمش از کل جمعیت کشور بود، دولت همچنان به سرمایه گذاری های مستقیم و بخش خصوصی از طریق حمایت ها و وام های سیستم بانکی در بخش های عمران شهری، صنعت ساختمان های تجاری آپارتمان های لوکس، مراکز درمانی، آموزشی، پارک، مراکز ورزشی و تفریحی ادامه می داد. در نتیجه تهران به چنان قطب اقتصادی تبدیل شده بود که به رغم نگرانی های برنامه ریزان به رشد خود ادامه می داد.
